recensies
Andries Stokram
Korte beschryvinge van de ongeluckige weer-om-reys van het schip Aernhem
(niet meer leverbaar)
Een retourvloot van zeven VOC-schepen, 'altemael Schepen als Kercken, yder om 't schoonst, en van de grootste welck oyt Nederlanders op de wateren vaerden', vertrok vanuit Batavia naar Nederland op 23 december 1661. Zwaar beladen met waardevolle goederen voeren ze achter elkaar de Indische Oceaan op... Er kwam een sterke wind opzetten, die uiteindelijk tot orkaankracht aanzwol. Vlak voor de kust van het eiland Mauritius zonken vier van de zeven schepen. Een enorme ramp. Van drie ervan werd nooit meer iets vernomen. Over het vierde schip, de Aernhem, weten we juist heel veel. Er waren ongeveer honderd overlevenden, en vier van hen schreven een verslag van de schipbreuk en hun avonturen daarna. Het kleurrijke verhaal van de matroos Andries Stokram is in deze uitgave letterlijk overgenomen en van commentaar voorzien. Stokram schrijft over de schipbreuk, zijn maandenlange verblijf op een paradijselijk eiland en een ontnuchterende reis naar huis. Ook de verhalen van de drie andere schrijvers komen in deze editie aan bod.
Vibeke Roeper en Ludian Schaling verzorgden het commentaar, de inleiding en het nawoord.
ISBN 90-73853-02-8, 72 pag., EUR 8,50.
Echt relaas van
de muiterij op het Oostindisch
Compagnieschip Nijenburg
De pers over Korte beschryvinge van de ongeluckige weer-om-reys van het schip Aernhem:
- Vibeke Roeper en Ludian Schaling verzorgden een uitstekende editie van dit spannende verhaal
vol treurnis en ellende, ziekte en dood. (...) De tekstbezorgers hebben Andries' relaas
vergeleken met wat de andere overlevenden te berde brachten, en het geheel van uitbundig
commentaar en verhelderende illustraties voorzien. Er is zelfs een schema waarop je kunt zien
hoe de zeelieden zich volgens de verschillende auteurs in leven hielden: de krabben en
mosterdbladen maakten plaats voor dodo's en zeekoeien, palmwijn en patrijzen. Hoewel de tekst
in de oorspronkelijke spelling is uitgegeven, zijn de avonturen van de onfortuinlijke
Stokram goed te volgen.
(Vrij Nederland 23-11-1991)
- Het verhaal van Stokram is boeiend en vermakelijk genoeg om in een ruk uit te lezen. (...)
Roeper en Schaling zijn er in geslaagd om in eenvoudige bewoordingen een kader te scheppen
voor de tekst van Stokram.
(Folia 29-11-1991)
- (...) Daarnaast worden over achtergronden, alle vier uitgegeven verhalen,
de gevolgen van de schipbreuk en de mogelijke oorzaken, en met een chronologie en kaarten,
alle gegevens verschaft over deze boeiende episode uit de VOC-historie.
Een spannend verhaal in een zeer verantwoorde verantwoorde uitgave.
(Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde, deel 147, 4e afl. 1991)
- (Stokrams) verslag blijft, zeker op de manier waarop het nu is uitgegeven, levendig en
informatief.
(Trouw 4-10-1991)
terug naar begin